Fundamentos económicos de la renta básica universal y del trabajo garantizado

  • María Teresa Arévalo Quijada Universidad de Sevilla
  • Patrocinio Fernández Geniz Universidad de Sevilla
  • Dolores Gómez Domínguez Universidad de Sevilla http://orcid.org/0000-0003-2189-6670

Palabras clave:

Renta Básica Universal Incondicionada, Trabajo Garantizado, pobreza, desigualdad, distribución de renta.

Resumen

En este trabajo se realiza un estudio de las variables que hacen posible la argumentación a favor o no de la implantación de la Renta Básica Universal Incondicionada o, en su defecto, de un programa de Trabajo Garantizado.

Para ello se analizan diferentes experiencias piloto de Renta Básica Universal Incondicionada y propuestas de Trabajo Garantizado, así como del coste que supondría la implantación de una u otro.

Descargas

La descarga de datos todavía no está disponible.

Biografía del autor/a

Dolores Gómez Domínguez, Universidad de Sevilla

Departamento de Economía Aplicada III

Titular de Escuela Universitaria

Citas

Acemoglu, D. (2003): “Patterns of skill premia”, The review of Economic Studies, 70(2), 199-230.

Aguila, N. (2019): Teoría Monetaria Moderna: Fundamentos Conceptuales, Prescripciones de Política y Principales Críticas, Documentos de Trabajo CIEPP, Documento no 104.

Ajuntament de Barcelona, (2017): Barcelona posa en marxa un projecte pilot al Besòs ambla UE per crear una renda municipal d’inclusió, Disponible en: http://ajuntament. barcelona.cat/premsa/2017/05/31/barcelona-posa-en-marxa-unprojecte-pilot-al-be- sos-amb-la-ue-per-crear-una-renda-municipal-dinclusio/

Arcarons, J.; Boso, A.; Noguera, J.A. y Raventós, D. (2005): La Renda Bàsica de Ciutadania. Una proposta viable per a Catalunya, Mediterrània, Barcelona.

Arcarons, J.; Domènech, A., Raventós, D., Torrens, L. (2014): Un modelo de financiación de la Renta Básica para el conjunto del Reino de España: sí, se puede y es racional, www.sinpermiso.info, 7 de dicembre 2014, disponible en http://diposit.ub.edu/dspace/ bitstream/2445/69534/1/649184.pdf

Arcarons, J.; Raventós, D.; Torrens L. (2017): Renta Básica Incondicional. Una propuesta de Financiación Racional y Justa, Editorial El Serbal, Barcelona.

Artero López, J.M.,Gómez-Alvárez Díaz, R. y Patiño Rodríguez, D. (2017): “¿Es viable financieramente una renta básica universal en Andalucía?, en https://ustea.es/new/ wp-content/uploads/2017/11/Es-viable-financieramente-una-Renta-B%C3%A1sica- Universal-en-Andaluc%C3%ADa.-JM-Artero-L%C3%B3pez-y-otr@s.-US.pdf

Autor, D.H., Dorn, D., Katz, L.F., Patterson, C. y Van Reenen, J. (2017): “The fall of the Labor share and the rise of superstar firms”, National Bureau of Economic Research, WP no 23396.

Banerjee, A. y Duflo, E. (2019): Good Economics for Hard Times, PublicAffairs, (edición en castellano Buena Economía para Tiempos Difíciles, 2020, TAURUS)

Banerjee, A., Niehaus, P., Suri, T. (2019): “Universal Basic Income in the Developing World”, Annual Review of Economics, 11, 959-983.

Berenguer, A. (2018): “Desde Stockton hasta Chicago y Nueva York: otros laboratorios de renta básica” Observatorio Social de “la Caixa” Fundación Bancaria “La Caixa”.

Berg, A., Ostry, J.D., Tsangarides, C.G. y Yakhshilikov, Y. (2018): “Redistribution, inequality, and growth: new evidence”, Journal of Economic Growth, 23, 259–305.

Branco, M.C. (2019): “Economics for the right to Work”, International Labour Review, 158(1), 63-81.

Calvo Gallego, F.J. (2018): “La renta básica universal e incondicionada y la lucha contra la pobreza en la ocupación: Una primera aproximación”, en Morales Ortega, J.M. y Galán Durán, C. (Coords.): Pobreza en la Ocupación e Instrumentos de Reacción, Ediciones Laborum, Murcia, 499-524.

Casado, J.M.; Sebastián, M. (2019): “Análisis Crítico de la Renta Básica: Costes e Incentivos. Aplicación al caso español”, Instituto Complutense de Análisis Económico, WP no 1933.

Collectif Charles Fourier (1985): “L’allocation universelle”, La Revue Nouvelle, 41(4), 345- 351.

Cruz Hidalgo,E. y Parejo Moruno, F.M. (2017): La “Teoría Monetaria Moderna”: Una Extensión de la Economía Política Radical, Asociación Española de Historia Económica, DT-AEHE no 1704.

Davala, S., R. Jhabvala, K. Mehta y G. Standing (2015): Basic Income: A Transformative Policy for India, London, Bloomsbury Academic.

De la Rica, S y Gorjón, L. (2018): “El Impacto de la Renta de Garantía de Ingresos en Euskadi” en LOS PROBLEMAS DEL MERCADO DE TRABAJO Y LAS REFORMAS PENDIENTES, Papeles De Economía Española, N.o 156, 110-126.

Feinberg, R.M. y Kuehn, D. (2018): “Guaranteed Nonlabor Income and Labor Supply: The effect of the Alaska Permanent Fund Dividend”, The B.E. Journal of Economic Analysis & Policy, 18 (3)

Forstater, M. (1998): ”Flexible Full Employment: Structural Implications of Discretionary Public Sector Employment”, Journal of Economic Issues, 32 (2),557-563.

Forstater, M. (1999): “Functional Finances and Full employment: Lessons form Lerner to Today”, Journal of Economic Issues, 33(2), 475-482.

Fullwiler, S. T. (2013): “The Costs and Benefits of a Job Guarantee: Estimates from a Multicountry Econometric Model”, en The Job Guarantee. Toward True Full Employment, editado por Murray, M. Y Forstater, M., Palgrave Macmillan, Nueva York, 73-94.

Fullwiler, S. (2016): “The Debt Ratio and Sustainable Macroeconomic Policy The Debt Ratio and Sustainable Macroeconomic Polcy”, World Economic Review, 7, 12-42.

Garzón Espinosa, E. (2014): “Coste y Financiación del Empleo Garantizado”, en http:// eduardogarzon.net/coste-y-financiacion-del-empleo-garantizado/

Garzón Espinosa, E. (2015): “Trabajo Garantizado. Aplicación en Entidades Locales y/o Autonómicas”, Pensar desde Abajo, 4, 125-149.

Garzón Espinosa, E. (2019): “The origin of money from the money-debt approach”, Iberian Journal of the History of Economic Thought, 6 (1), 37-53.

Gimeno Ullastres, J.A. (2016): “Coste/beneficio de una renta básica”, XII Encuentro de Economía Pública, Universidad de Vigo, disponible en dialnet.unirioja.es/servlet/ articulo?codigo=5694985.

Haarman, C. y D. Haarman (2007): “From survival to decent employment: Basic Income security in Namibia”, Basic Income Studies, 2 (1), 1-7.

Haoushofer, J. y Shapiro, J. (2013): “Household Response to Income Change: Evidence from an Unconditional Cash Transfer Program Kenya”, Abdul Latif Jameel Poverty Action Lab, MIT, Cambridge, MA.

Harvey, P. 2004. The right to work and basic income guarantees: Competing or complementary goals?, Rutgers Journal of Law & Urban Policy ,2 (4), 4–49.

Harvey, P. (2005): The Right to Work and Basic Income Guarantees: Cometing or complementary Goals?, Rutgers Journal of Law & Urban Policy, 2, 8-59.

Harvey, P. (2008): “Is There a ProgressiveAlternative to Conservative Welfare Reform?”, Georgetown Journal on Poverty Law & Policy, 15(2), 157-208.

Harvey, P. (2013): “More for Less: The Job Guarantee Strategy”, Basic Income Studies, 7(2), 3-18.

Hidalgo Pérez, M.A. (2019): “Cambio Tecnológico y Renta Básica”, en Sevilla, J.: Reforzar el bienestar social: del ingreso mínimo a la renta básica, Observatorio Social de “la Caixa”, 152-169.

Kaboub, F. (2013). “The Low Cost of Full Employment in the United States”, en The Job Guarantee. Toward True Full Employment, editado por Murray, M. Y Forstater, M., Palgrave Macmillan, Nueva York, 59-72.

Kenneth, L. K. (1997): “The Coming Crisis of Work in Constitutional Perspective”, Cornell Law Review, 82 (3), 523-571.

Lerner, A.P. (1943): Functional Finance and the Federal Debt, Social Research, 10(1), 38-51.

Meyer, H. (2017): “Comprender la Revolución Digital y lo que Realmente Implica”, Anuario Internacinal CIBOC 2016-17, 50-56.

Mitchell, W. F. y Watts, M. (1997): “The path to full employment”, Australian Economic Review, 30(4), 436–444.

Mitchell, W, Wray,L.R. y Watts, M. (2016): Modern Monetary Theory and Practice: an Introductory Text, Callaghan, N.S.W., Centre of Full Employment and Equity.

Murray, M. Y Forstater, M. (2013): The Job Guarantee. Toward True Full Employment, Palgrave Macmillan, Nueva York.

Mynsky, H. (1986): Stabilizing an Unstable Economy, New Haven, C.T.: Yale University Press.

Naciones Unidas (2015): Declaración Universal de Derechos Humanos, en https://www. un.org/es/documents/udhr/UDHR_booklet_SP_web.pdf

Nishant Y.; Laxman T.; Inas Rashad K. (2020): “Economic Incentives Surrounding Fertili- ty: Evidence from Alaska’s Permanent Fund Dividend” National Bureau of Economic Research, NBER Working Paper No26712 (http://www.nber.org/papers/w26712 1050, January 2020)

OCDE (2019): Under Pressure: The Squeezed Middle Class, OCDE Publishing, Paris. Perotti, R. (1996): “Crowth, Income Dsitribution and Democracy: What the Data Say”, Journal of Economic Growth, 1, 149-187.

Piketty, T. (2014): Capital in the Twenty-First Century, Belknap Press, World.

Piketty, T. (2015): “About Capital in the Twenty-First Century”, American Economic Review, 105 (5), 48-53.

Raventós, D. (2019): “Renta Básica (incondicional) Por qué es importante para la libertad y cómo se puede financiar”, en Sevilla, J.: Reforzar el bienestar social: del ingreso mínimo a la renta básica, Observatorio Social de “la Caixa”, 87-117.

Rey Pérez, J.L. (2018): “¿Cómo garantizar el derecho al trabajo? La alternativa a la renta básica”, Revista de Economía Crítica, 26, 51-65.

Robertson, J. (1989): Future Wealth: A New Economics for the 21st Century, Casell, London. Sarkin, J., Koenig, M. (2011): “Developing the right to work: Intersecting and dialoguing human rights and economic policy”, Human Rights Quarterly, 33(1), pp. 1–42.

Sevilla, J. (2019): Reforzar el bienestar social: del ingreso mínimo a la renta básica, Observatorio Social de “la Caixa”.

Tabatabai, H. (2011): “The Basic Income Road to Reforming Iran’s Price Subsidies.” Basic Income Studies, 6(1), 1-24.

Tcherneva, P. (2003): “Job or Income Guarantee?”, Center for Full Employment and Price Stability, University of Missouri- Kansas City, WP no 29.

Tcherneva, P. (2006): “Chartalism and the tax-driven approach to money”, en P. Aristes (ed.), A Handbook of Alternative Monetary Economics, 69-86.

Tcherneva, P. (2007): What Are the Relative MAcroeconomic Merits and Environmental Impacts of Direct Job Creation and Basic Income Guarantees?, The Levy Economics Institute, WP 517.

Tcherneva, P. (2012): “Permanent On-The-Spot Job Creation- The Misssing Keynes Plan for Full Employment and Economic Transformation”, Review of Social Economic, 70(1), 57-79.

Tcherneva, P. (2018): “The Job Guarantee: Design, Jobs, and Implementation”, Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper 902.

Tcherneva, P. y Wray, L.R. (2005): “Employer of Last Resort: A Case Study of Argentina’s Jefes Program.” Center for Full Employment and Price Stability, WP 41.

Tena Camporesi, A. (2018): “La Renta Básica Universal basada en la evidencia”, Política y Sociedad, 55(3), 851-871.

Tena Sánchez, J. (2018): “El impacto de la Renta Básica sobre los incentivos laborales”, Andamios, 15(36), 265-286.

Torrés López, J. (2019): La Renta Básica. ¿Qúe es, cuántos tipos hay, cómo se financia y qué efectos tiene?, Ed. Deusto, Barcelona.

Van Parijs, P. (2017): “Una Renta Básica para todos: asegurar la libertad real, otorgando a todos un ingreso de subsistencia”, Persona y Sociedad, 31(2), 197-218.

Van Parijs, P. y Venderborght, Y. (2017): Ingreso Básico, Fondo de Cultura Económica, México.

Vanderborght, Y. y Van Parijs, P. (2005): L’allocation universelle, Ed. La Découverte, Paris.

Widerquist, K. y M. Howard (2012): Alaska’s Permanent Fund Dividend: Examining Its Suitability as a Model, New York, Palgrave Macmillan.

Wray, L.R. (1998): Understanding modern money: The key to full employment and price stability. Edward Elgar Publishing, Northampton, MA.

Wray, L.R. (2013). “The Euro Crisis and the Job Guarantee: A Porposal for Ireland”, en The Job Guarantee. Toward True Full Employment, editado por Murray, M. Y Forstater, M., Palgrave Macmillan, Nueva York, 161-178

Wray, L.R. (2016): “Taxes are for redemption, Not Spending”, World Economic Review, 7, 3-11. Wray, L. R., Dantas, F., Fullwiler, S.; Tcherneva, P. y Kelton, S. (2018): Public Service Employment: a Path to Full Employment, The Levy Economics Institute, Policy Note, 2.

Publicado
2020-12-15
Cómo citar
Arévalo Quijada, M. T., Fernández Geniz, P., & Gómez Domínguez, D. (2020). Fundamentos económicos de la renta básica universal y del trabajo garantizado. TRABAJO. Revista Iberoamericana de Relaciones Laborales, 38(1). https://doi.org/10.33776/trabajo.v38i1.4960
Sección
Temática